Time as Activity (*)

Welke lijnen vallen er te trekken tussen de praktijk van conceptuele kunstenaars van eind jaren ’60, begin jaren ’70 en de kunst van vandaag? Binnen die tijdspanne is er al ruim aandacht geweest voor de plaats, de functie en de betekenis van het ‘document’, maar veel minder voor de ‘beschrijving’. Conceptuele kunstenaars tonen hun werk vaak als getuigenis van een actie of een idee, maar het ‘beschrijvende’ gehalte ervan, hun zin voor l’être-là-des-choses, is tot hiertoe weinig in beeld geweest. Time as Activity is een tentoonstelling waarin de continuïteit van deze beschrijvingen, van eind jaren ’60 tot nu, centraal staat. De door Marie-Josée Jean, artistiek directeur van het centrum Vox, image contemporaine, Montréal, samengestelde tentoonstelling is opgebouwd rond een historisch en actueel luik.

De titel is overgenomen van de gelijknamige reeks van David Lamelas. In 1969 toont de kunstenaar drie sequenties uit vierentwintig uur dagelijks leven in Düsseldorf, volgens een procédé dat hij ook in andere steden beproeft. De reeks Time as Activity toont de werkelijke duur van de tijd, zonder esthetische reserves, zonder opvallende gebeurtenissen: stedelijke routine a rato van drie maal vier minuten, als de loutere opeenvolging van banale acties die getransformeerd worden tot een moment van observatie en reflectie. Routine is made up of a series of actions that occur simultaneously, conditioned by the city’s boundaries (David Lamelas, 2006).

Lamelas’ blik op werkelijkheid vindt later aansluiting bij Georges Perec, die in oktober ’74 drie opeenvolgende dagen op la place Saint-Sulpice in Parijs doorbrengt en alles noteert wat hem voor ogen komt. Hij schrijft op wat doorgaans niet opgeschreven wordt, wat niet opgemerkt wordt, wat weinig of geen belang heeft, ce qui se passe quand il ne se passe rien. Tentative d’épuisement d’un lieu parisien noemt hij het. Als een beschrijving de tijd zo dicht op de hielen zit, raakt het verhaal ‘uitgeput’. De bedoeling is niet langer om een externe realiteit weer te geven, noch een voltooide, op zichzelf staande werkelijkheid – het is eraan deelnemen. Op zijn beurt vindt de auteur de realiteit, de wereld opnieuw uit, om eruit te leren hoe hij zijn eigen leven opnieuw kan uitvinden (Georges Perec, 1975).

Conceptuele kunst kent vaak vergelijkbare modaliteiten, zeker bij kunstenaars als Lamelas, Bill Vazan, John Baldessari, Rober Racine, Ian Wallace en Rodney Graham, van wie sleutelwerken getoond worden in het historische luik van de expositie. Ze dienen als toetssteen voor kunstenaars van de huidige generatie: Hans Bryssinck & Diederik Peeters, Etienne Chambaud, Nelson Henricks, Chris Lloyd, Kelly Mark en Claire Savoie Tijd wordt niet gecondenseerd in narratieve lijnen, maar op de voet gevolgd en beschreven, in een ritme dat overeenstemt met zijn naakte, lineaire verloop. De tentoonstelling brengt zo een verzameling werken samen die de tijd manifest maken; de tijd die voorbijglijdt, de tijd die duurt, kortom: de tijd als activiteit.

Meer info over de afzonderlijke kunstenaars en het getoonde werk
Version française